ÇAĞLAR TÜKEL

İzmir’de İklim Değişikliği ile Mücadele Kapsamında Hazırlanan Planlar ve Sera Gazı Azaltım Çalışmaları

Abstract

Kentlerin dünya yüzeyinin çok az bir kısmını kaplamalarında rağmen dünya nüfusunun yarısından fazlasını barındırmakta, enerjinin %70’den fazlasını tüketmekte ve sera gazı salımlarının önemli bir kısmına sebep olmaktadır. Dolayısıyla iklim değişikliğin hem sebebi ham de mağduru olarak mücadelede kentlerin rolü çok büyüktür. İklim değişikliği ile mücadele öncelikle hükümetler arasında başlamış, kentlerin rolü göz önüne alınarak yerel yönetimler mücadeleye dâhil olmuşlardır. Son 20 yılda kentler arası işbirlikleri ve şehir ağları kurulmuş ve kentlerin dayanışma içinde ve birbirlerinden öğrenerek aşağıdan yukarıya bir anlayışla mücadeleye katkı koyması gündeme gelmiştir. 2015 yılında İzmir Büyükşehir Belediyesi meclis kararı ile “Belediye Başkanları Sözleşmesi’ne (Covenant of Mayors-CoM)” taraf olmuş ve izleyen bir yıl içerisinde “Sürdürülebilir Enerji Eylem Planı (SEAP)” hazırlamıştır. Bu süreç içerisinde CoM, sera gazı azaltım hedefini 2030 yılına kadar %40 azaltım olarak güncellemiş ve iklim uyum planının da dâhil edilmesi şartını eklemiştir. İzmir Büyükşehir Belediyesi yine meclis kararı ile “İklim ve Enerji için Başkanlar Sözleşmesi (Covenant of Mayors for Climate and Energy)” 2019 yılında imzalayarak CoM’a verilen %40 sera gazı azaltım ve uyum planı taahhütünü yenilemiştir.

Hazırlanan Sürdürülebilir Enerji ve İklim Değişikliği Eylem Planı (İzmir SECAP) kapsamında İzmir sınırlarında içinde oluşan sera gazların azaltımı ve mevcut iklim değişikliği sonuçlarına uyum ile ilgili eylemler ortaya konmuştur.

İzmir Büyükşehir Belediyesi Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) tarafından Yeşil Şehirler Programı kapsamında sunulan ve Türkiye’de ilk defa İzmir’in dahil olduğu Yeşil Şehirler Eylem Planı (İzmir YŞEP)’nı tamamlamıştır. Bu planda aralarında su, hava, toprak ve iklim değişikliği konularının da yer aldığı kapsamlı bir dizi çevre sorunuyla ilgili çözümlere yönetik eylemlerin oluşturulması hedeflenmiştir.

16/12/2020 tarihli Meclis kararı ile ile kabul edilip yürürlüğe giren ve  İzmir Büyükşehir Belediyesi Stratejik Planı (2020-2024) ile uyumlu olarak hazırlanan SECAP ve YŞEP ile daha yeşil bir kent oluşturma ve iklim değişikliği ile mücadele konusunda 2030 yılına kadar olan yol haritası hazırlanması amaçlamaktadır.

Hazırlanan SECAP’a göre İzmir’de tüm sera gazı salım kaynakları dikkate alındığında toplam salım miktarı 2018 yılı için 25.062.569 ton CO₂e dir. İzmir’de kişi başına 5,08 ton CO₂e olan salım miktarı sanayi ve havacılık sektörleri çıkarıldığında 3,31 ton CO₂e dur. Mevcut durum devam ederse bu salımın 2030 yılında 3,51 ton CO₂e’na ulaşacağı SECAP’ta hesaplanmıştır. İzmir kent olarak verilen %40 salım azaltımını gerçekleştirdiğinde kişi başına salım miktarı 1,98 ton CO2e’ye düşecektir.

Biyografi

Çağlar Tükel, Dokuz Eylül Üniversite’si maden mühendisliği bölümünden mezun olduktan sonra aynı üniversitede yüksek lisansı tamamdı. Daha sonra Kingston, Kanada’da Queen’s Üniversitesi’nde doktorasını ve aynı üniversitede yazılım mühendisliği programını tamamladı. İzmir Büyükşehir Belediyesi Bilgi İşlem Daire Başkanlığı’nda yazılım sorumlusu olarak çalıştı. Halen İzmir Büyükşehir Belediyesi, İklim Değişikliği ve Temiz Enerji Müdürlüğü’nde yenilenebilir enerji, enerji verimliliği, iklim değişikliği, sera gazı azaltımı ve uyum ile ilgili alanlarda çalışmaktadır. Ayrıca Anadolu Üniversitesi Yerel Yönetimler programını tamamlamış ve halen aynı üniversitede Coğrafi Bilgisi Sistemleri programına devam etmektedir.